بررسی و مقایسه ی مضامین طنز منظوم ابوالقاسم حالت، ابوالفضل زرویی و اکبر اکسیر

تأثیری که ادبیات و آثار ادبی یک جامعه بر ملت خود و ملت های دیگر می گذارد از جهات بسیاری حائز اهمیّت است. طنز هم که شاخه ای از انواع ادبی است نقش مهمی در این تاثیرات ایفا می کند. اما زمانی طنز در اثر شاعر یا نویسنده به ظهور می رسد که در اندیشه ی او بن مایه هایی از تعهّد و مسئولیّت پذیری وجود داشته باشد. زیرا طنز واقعی به دور از نگرش نقّادانه نسبت به امور، تحقق پیدا نمی کند و چنان که می دانیم نقد نیز خود جلوه ای از تعهد است. در ادبیات کهن ایران ، طنز به عنوان نوع ادبی مستقل شناخته نشده است و مرز مشخصی با دیگر مضمون های انتقادی و خنده آمیز چون هجو و غیره نداشته است.ولی در معنی امروزی که جنبه ی انتقاد غیرمستقیم اجتماعی با چاشنی خنده که بُعد آموزشی و اصلاح طلبی آن مراد است، از واژه ی satire اروپایی که ریشه ی یونانی دارد، گرفته شده است.در طنز نویسنده یا شاعر با بزرگ نمایی و نمایان تر جلوه دادن جهات زشت و منفی ونقص پدیده ها و روابط حاکم در زندگی اجتماعی ، درصدد تذکر ، اصلاح و رفع آن ها بر می آید. از جمله کسانی که در طنز معاصر به ایفای نقش پرداخته¬اندحالت، زرویی و اکسیر است که به نوبه خود از جایگاه خاصّی در این زمینه برخوردارند. نگاه انتقادی نسبت به مسایل سیاسی از جمله درون مایه¬های طنز ابوالقاسم حالت است. حالت با نگاه هشیارانه ای که به وضع عصر خود دارد سعی کرده است از تمام نظر، جامعه ی عصر خود را به زیر ذرّه بین انتقاد خود ببرد و پلشتی ها و زشتی های جامعه و حکومت عصر خود را در لباس طنز گوشزد کند. وی کوشیده است از نگاه متفاوت به مسائل موجود جامعه توجه کند و آن ها را با طنز شیرین، طوری که عاملان آن را نیز تشویق به اصلاح کند، بیان می کندو با توجه به این مضامین، طنز حالت را می توان در چهار محور که عبارتند از: مسائل اجتماعی، مسائل سیاسی، مسائل اقتصادی و مسائل فرهنگی بررسی کرد. زرویی از معدود کسانی است که در تحقیقات طنز،صاحب علم و تجربه است. در طنز منظوم خود که «رفوزه ها» می باشد بیشتر به مسائل اجتماعی و اقتصادی نظر داشته است که به خوبی این مسائل را در طنز خویش منعکس داده است. اکبر اکسیر، کسی که چکامه¬های فرانو را در ادبیات ایران بنیاد نهاد و طرفداران بسیاری را درسراسر کشور به سوی نوشته¬های عمیق و لطیفش کشاند. شعر فرانو با ویژگی¬هایی از قبیل کوتاهی، ایجاز، طنزنهان، استفاده از واژه¬هایمعمول با سادگی و روانی از محیط زیست ومیراث فرهنگی و مصائب انسان امروز می گوید. شاعر در اشعار طنز خویش بیشتر به مسائل اجتماعی، اقتصادی و اخلاقی پرداخته است